Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 14 Ağustos 2024 tarihi itibariyle Maymun Çiçeği salgınını “Uluslararası öneme sahip bir halk sağlığı acil durumu” olarak ilan ederek ülkeleri tanı, takip, bağışıklama ve tedavi açısından gerekli önlemleri almaya çağırdı.
Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı, Tıbbi Viroloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mustafa Altındiş, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından ‘Küresel Acil Durum’ ilan edilen Maymun Çiçeği (Mpox) virüsü hakkında detaylı bilgilendirmelerde bulundu.
Prof. Dr. Mustafa Altındiş’ten alınan bilgiye göre, 2023 yılı Eylül ayından itibaren daha ağır seyirli olan ‘clade 1’ türünün etkili olduğu DSÖ tarafından bildirilmiş olsa da etkin bir tedavisi bulunamadı. Milyon dozlarla aşı gereksinimi olsa da Afrika’da halen bir aşılama programı başlatılamadı. Başta Afrika olmak üzere dünyanın farklı bölgelerinde hastalığın hızla yayılacağından endişe ediliyor.
Maymun Çiçeği Virüsü Nasıl Bulaşıyor?
Maymunlardan daha çok sincap, sıçan, fare gibi kemirgenlerle de insanlara geçen maymun çiçeği günümüzde insandan insana da bulaşıyor.
Bulaşma yolları arasında virüsle doğrudan temasın yanı sıra, cinsel temas, enfekte olmuş bireylerle yüz yüze temas sırasında soluma, enfekte kişilerin giysi, kullandığı araç-gereçler, eşyalarla temas, yine enfekte kişilerin vücut sıvılarına temas etme, anneden bebeğe doğum sırasında geçme ve enfekte hayvanlardan geçmesi söz konusu.
Lenf Bezi Şişliğine Dikkat!
Hastalık; ateş, baş ağrısı, yorgunluk, yaygın vücut ağrıları, lenf bezlerinde şişlik ve ciltte döküntülerle seyrediyor. Şikayetler virüs ile şüpheli temas sonrası ortalama 1-2 haftada ortaya çıkıyor. Prof. Dr. Mustafa Altındiş, maymun virüsünü çiçek, su çiçeği ve kızamıktan farklı olarak lenf bezi şişliğinin ayırıcı bir belirti olduğunu aktardı.
Ciltteki döküntüler, daha çok yüzde, kollarda ve bacaklarda görülüyor. Avuç içi ve ayak tabaklarında, ağız içinde, genital bölgede ve gözlerde de döküntü saptanabiliyor. Lezyonlar, düz bir kızarıklık şeklinde başlayıp deriden kabarık hale geliyor. Ardından içleri berrak sıvı ile doluyor ve sıvı sarıya döndükten sonra kabuk bağlıyor. Kabukların düşmesiyle lezyonlar ortadan kalkıyor. Bu süreç, genellikle 2-4 hafta sürdükten sonra kendiliğinden iyileşiyor. Ancak bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde hastalık ağır seyredebiliyor.
Hangi Tedbirler Alınmalı?
Prof. Dr. Mustafa Altındiş olası virüs riskine karşı nasıl önlem alınması gerektiğini de aktardı.
Kişisel hijyenin Covid-19’daki gibi bu hastalık için oldukça önemli olduğunu belirten Altındiş, “El yıkama, kişisel hijyenin korunması ve virüsün bulaşmasını önlemek için önemli. Özellikle enfekte kişilerle veya kontamine olmuş yüzeylerle temas sonrası ellerin sabun ve su ile iyice yıkanması gerekiyor. Burada güzellik merkezleri, berber ve kuaför hizmetleri, masaj salonları, sauna ve hamamlar, havuz ve şezlonglarda da bulaşabilme riski bulunuyor. Özellikle dövme ve pearcing uygulamalarında çok dikkatli olunması, kişisel hijyene bireylerin dikkat etmesi gerekiyor.” dedi.
“Bununla birlikte maske, göz koruyucu ve eldiven günlük yaşamımızda tekrar yer alacak.” ifadelerine yer verildi.
